1. Home
2. BLOG
3. HOE HET WATER VAN EEN SPA EN SWIMSPA KRISTAL HELDER DESINFECTEREN

HOE HET WATER VAN EEN SPA EN SWIMSPA KRISTAL HELDER DESINFECTEREN

13/04/2022 - 14:29

Waarom is de waterbehandeling in een spa, swimspa en zwembad hoofdzaak om te vertoeven in veilig en gezond water.

Je moet weten is dat filtratie en waterbehandeling twee totaal verschillende systemen zijn die weliswaar samenwerken.

• Filtersystemen vangen het vuil vast zoals bladeren, insecten, zand e.a onreinheden die in het water komen.
• Waterbehandeling is het zorgen naar de chemische balans en het oxiderend of ontsmettend vermogen van het water.

Maar waarom is dit nu zo veel belangrijker in een spa of swimspa? Goed om weten is dat vooreerst de watertemperatuur in een spa meestal rond de 37°C -38°C bedraagt welke dus heel wat hoger is dan in een traditioneel zwembad die 10-12°C lager ligt en rond 28°C bedraagt. Hierdoor is bij een spa de vermenigvuldiging van virussen, bacteriën en andere pathogenen veel hoger. Denk maar aan de gekende legionella bacterie. Een tweede en belangrijkere factor is de belasting van het water per persoon. Het is zo dat bij een zwembad de belasting per persoon meestal in private toepassingen 2 à 3 personen is en dus gemiddeld 20.000 liter water beschikbaar heeft per persoon. In een spa met gemiddeld 1500 liter inhoud met 2 à 3 personen is dit echter maar 500 liter per persoon. Dus de belasting in een spa is daarom in combinatie met de hogere temperaturen en 40 maal minder volume beschikbaar per persoon heel veel hoger.

Hoe pak je dit best aan en wat is er technologisch beschikbaar?

Vooreerst is er natuurlijk het door iedereen bekende chloor in vloeibare, poedervormig (granulaat) en in tabletten. Meer en meer is de tendens om de natuur te beschermen om zo weinig mogelijk chloor te gebruiken gezien dit decennia nodig heeft om af te breken en er zoals in de meeste tabletvormen het additief cyaanzuur wordt aan toegevoegd. Een waarde van cyanuric boven de 60 ppm of 60 deeltjes per miljoen deeltjes (mg/l) maakt het water agressief waardoor jeuk, rode ogen en allergie kan optreden. Een bijkomend probleem in een spa is dat het toegevoegde chloor uitgedrukt in vrije chloor een binding aangaat naar gebonden chloor. Dit gebonden chloor met een waarde boven de 0,6 ppm of 0,6 deeltjes per miljoen deeltjes water zorgt ervoor dat het chloor die zijn oxidatie en ontsmetting heeft uitgevoerd agressief wordt voor de ogen, neus en slijmvliezen. De gekende chlooramines. Vanaf het moment dat vrije chloor een binding heeft gemaakt met de vuildeeltjes in het water wordt dit gebonden chloor. Het gebonden chloor is niets anders dan een meetwaarde voor de ‘vervuiling’ van het water. Gebonden chloor desinfecteert totaal niet en is schadelijk voor de gezondheid en de waterbalans in het gedrang. Zodra de gebonden chloorwaarde boven de vrije chloorwaarde komen chlooramines vrij.

Het meer gekende vorm van desinfectering is via zout elektrolyse. Er zijn daar toch heel wat nabeschouwingen door onze ervaring op te merken. In de zwembaden met zoutelektrolyse systemen gaan we zout toevoegen in het zwembadwater van 2000 ppm tot zelfs waarden van 5000 ppm. Het probleem is dat deze systemen vooral hun oorsprong hebben gevonden in de VS en vooral de zuiderse landen waar rolluiksystemen noch rvs toebehoren niet of zelden worden gebruikt. Het zout wordt door een elektroyse kamer gestuurd waar de natriumchlorine NACL wordt gesplitst tot actieve chloor. Het grote nadeel is dat dit water een agressief en corrosief gedrag vertoond. Tevens worden de meetsensoren meer belast en wordt dit systeem na zijn totale levensverwachting duurder. De "total cost of ownership" is hier veel hoger dan met de andere ontsmetting systemen zoals bij vloeibaar chloor of het selectief membraan elektrolyse systeem.

Momenteel gaan we over naar selectief membraan technologie waarbij en geen restproducten in het water worden gebracht. Hier gaan we chloorgas gebruiken als desinfectering. Bij deze technologie vindt de elektrolyse plaats in een gesloten cel bestaande uit een anode helft en een kathode helft, gescheiden door een selectief membraan. Aan de anode zijde van de cel wordt een puur desinfecterend gas geproduceerd dat door onderdruk via een injector in het zwembadleidingwerk meegezogen wordt. Het desinfecterend gas lost volledig op in het water. Er komen dus geen residuen in het zwembadwater terecht. Aan de kathode zijde van de cel wordt er een alkalische oplossing en waterstofgas geproduceerd. De alkalische oplossing kan afzonderlijk opgevangen worden en kan men doseren om de pH-waarde te verhogen of rechtstreeks worden afgevoerd worden via het riool. Er komt geen zout in het zwembadwater en dus niet corrosief, het water voelt zeer zacht aan en zorgt voor zeer lage chloride en chloraat hoeveelheden. Het zorgt ervoor dat er geen oog- of huidirritaties voorkomen noch zoutsmaak en vooral geen storende chloorgeur. Er is tevens geen stockage en transport van chloor, in welke vorm ook, nodig. Er wordt tevens geen voorraad geproduceerd en dus veilig, kristal helder zwembadwater.

Een innovatief systeem voor kleinere watervolumes is gebruik te maken van twee in de natuur voorkomende actieve reagentia. De unieke combinatie van ozon en UVC zoals het Hydroclear Pure Water systeem maakt dat het gebruik aan chemicaliën tot meer dan 50% wordt verminderd en allerlei irritaties, gekend bij hogere concentraties vermeden worden.

De metingen op zich.

De zuurtegraad of de pH waarde van het water is toch een zeer belangrijke parameter. Deze dient bij zwembaden tussen de 6,8 en de 7,6 te worden gehouden met de voorkeur rond de 7,25. Hiervoor kan best zwavelzuur met een concentratie van 15% voor private toepassingen worden gebruikt om de pH waarde te verlagen. Hou er al rekening mee dat de meeste waterbedrijven water leveren met een hogere pH waarde.

De Alkaliniteit is een niet zo bekende parameter onder zwembadeigenaars maar wel bepalend voor de stabiliteit van je water. Een alkaliniteit van onder de 50 ppm zorgt voor onstabiel water waarbij een waarde boven de 140 ppm te stabiel water kenmerkt. Te hoge alkaliniteit is deze waarbij enorme hoeveelheden aan pH verhogende en/of verlagende producten nodig zijn om enige wijziging in de pH waarde te verkrijgen. Bijvoorbeeld regenwater is zuur water en is absoluut onstabiel als zwembadwater. Daarom is het steeds aan te raden om niet behandeld stadswater te gebruiken. In België bedraagt deze gemiddeld 100ppm en dit juist om stabiel water te verkrijgen vanaf het oppompen tot bij u thuis aan de kraan.

Er zijn vele automatische waterbehandeling systemen op de markt maar wat zijn de verschillen? De meeste controllers die de meetwaarden visualiseren en doseerpompjes aansturen werken met een pH sensor en een redox sensor ook wel ORP genoemd. Het is belangrijk te weten dat alle Redox (ORP) metingen altijd pH afhankelijk zijn en dus afwijken volgens de gemeten pH. Weet dat de combinatie tussen de waarden van de pH en de Redox je een indicatie geven van het vrij beschikbaar chloor of het oxiderend vermogen van het water. Daarom steeds kijken binnen welke range je wilt meten en steeds de instellingen doen wanneer de pH juist staat bvb pH 7,25. Een functie die een juistere dosering mogelijk maakt is wanneer de controller, lees regelaar proportioneel werkt. Dit kan een eenvoudige aan /uit tijd gestuurde regeling zijn tot een analoge output naar de doseerpomp, tot een regeling in pulsen per minuut of via een Modbus communicatieprotocol. Afhankelijk van deze mogelijkheden zal de prijs van de controller sterk variëren. Sommige toestellen hebben dan ook een prioriteitsfunctie die stelt dat eerst de pH binnen een vooraf ingestelde waarde moet zijn voor er chloor kan worden gedoseerd. Bekijk ook dat het toestel bij opstart een vertragingsfunctie heeft gezien de sensoren moeten worden geconditioneerd en dit duurt toch vlug enkele minuten voor er een juiste stabiele meting verschijnt. Om zeker te zijn dat er pas gedoseerd mag worden wanneer er voldoende waterdebiet wordt verplaatst door de filterpomp is een debietmetersensor controle ingang zeker een functionaliteit die noodzakelijk is. De duurdere controllers zijn voorzien om de watertemperatuur te meten en daardoor een juistere zuurtegraad meting doet . Een wifi of internet aansluiting om alle waarden en eventuele alarmen te verkrijgen is vandaag eigenlijk al geen luxe meer.

Waarom de pH waarde zo belangrijk is zie op onderstaande curve waar de pH waarde en de Redox waarde een indicatie geeft aan de vrije chloor waarde in het water.

Andere controllers zoals toegepast en verplicht in openbare zwembaden zijn deze die de pH - vrije chloorwaarde- temperatuur meten, controleren en doseren. Alle kenmerken zoals bij de pH/Redox regelingen, zie ook bovenstaand, dienen ook aanwezig te zijn bij deze multi controller controllers. Het grote voordeel van vrije chloormeting dat deze pH onafhankelijk werkt en onmiddellijk de juiste waarde toont. Deze waarde aan vrij beschikbaar chloor in PPM toont welke de buffer is aan chloor desinfectie aanwezig in het water. De waarde aan vrije beschikbaar chloor in een privaat zwembad wordt meestal tussen de 0,6 en 1 ppm (of 0,6 - 1mg/l) gehouden. dit om het vrij actieve chloor tov de pH waarde voldoende hoog te houden om ontsmetting en oxidatie veilig te stellen.

De meer uitgebreide waterbehandeling systemen hebben dan de combinatie van pH - Vrije chloor - Redox - temperatuur en meten dus 4 parameters. De Redox waarde wordt dan gebruikt als alarm functie gezien de combinatie pH en Redox steeds een indicatie is van de vrije chloor waarde. Wanneer de meetwaarden buiten de ingestelde waarden van Redox komen weten we als er iets fout is met de pH sensor of vrije chloor sensor. Extra veiligheid is steeds welkom vooral in openbare zwembad toepassingen. Andere mogelijkheid is de multi parameter meting van de pH - vrije chloor - totale chloorwaarde - temperatuur. Deze combinatie maakt het mogelijk om vooral bij openbare zwembaden de verversing van gesatureerd water te controleren en aan te sturen. De totale chloorwaarde is de som van de vrije chloorwaarde en de gebonden chloorwaarde. Hierdoor, zoals bovenstaand reeds aangehaald, kunnen chlooramines door te hoge gebonden chloor vermeden worden en blijven we onder de verplicht te controleren maximale gebonden chloorwaarde van 0,6 ppm. Momenteel gaan er al stemmen rond om de gebonden chloorwaarde te maximaliseren naar 0,2 ppm.

Waarom is dit nu zo veel belangrijker bij spas, swimspas en mini zwembaden?

Wel gezien de kleinere volumes aan water en de belasting per liter tot wel 40 keer hoger liggen dan bij grotere zwembad watervolumes is het dus zaak om zo juist mogelijk te doseren. Daarom kies je steeds voor een systeem die een proportionele regeling heeft en voor doseerpompen waar je de dosering kunt aanpassing aan de te behandelen volume en te verwachten belasting zoals de watertemperatuur en het aantal personen die gelijktijdig in het water kunnen vertoeven. Het is dan ook duidelijk dat training swimspa's een grotere belasting hebben dan wanneer de gebruikers enkel 'dobberen'. Daarom kies je steeds de voor controllers die aangepast zijn aan de vraag. Hier wringt het schoentje bij de aanbiedingen om steeds standaard waterbehandelingen te gebruiken. Vraag een specialist met kennis van waterbehandeling en de chemie daarrond!

Onderstaand tonen we waarom de pH zo belangrijk is voor de goede werking van chloor.

Wij staan natuurlijk steeds tot uw dienst wanneer u enige vragen heeft.